συμπεριφορά

 Μεσημέρι. Έφηβοι με τσιγάρα και εισπνευστήρες καπνού περιπλανιούνται στους δρόμους, κοιτάζουν γύρω τους οικοδομές και σπίτια, χωρίς προορισμό.

Στέκονται σε μια κατάσταση νιρβάνας, στη μέση του δρόμου, και αγναντεύουν το άπειρο. Αντιδρούν προκλητικά, πολλές φορές σαν να βλέπουν πρώτη φορά ενήλικες – ή ανθρώπους γενικότερα. Κι όταν είναι πολλοί μαζί, χλευάζουν τον οποιοδήποτε περαστικό με εκείνο το ειρωνικό ύφος που δεν είναι και λίγοι εκείνοι που θα ήθελαν να το «καμπυλώσουν».

Αναρωτιέμαι τι μαθαίνουν στα σχολεία. Για ποιο λόγο πηγαίνουν; Τι είδους εκπαίδευση τους προσφέρουν οι δάσκαλοι;

Ποιο είναι, τελικά, το νόημα της μάθησης; Να προσπαθούν να διαβάζουν τα δυσνόητα κείμενα των βιβλίων ή να μαθαίνουν πώς να συμπεριφέρονται στις κοινωνίες και στους δημόσιους χώρους; Η γνώση από μόνη της δεν αρκεί. Μπορεί κάποιος να έχει διαβάσει πολλά, αλλά να του λείπει η ενσυναίσθηση, η υπευθυνότητα ή η ικανότητα να σέβεται τους άλλους.

Οι νέοι πρέπει να κατανοούν ότι είναι νοήμονα όντα, με δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις· ότι μπορούν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να σχεδιάζουν δράσεις, να συμβάλλουν θετικά στον κόσμο γύρω τους.Τα βιβλία χτίζουν το μυαλό· η συμπεριφορά χτίζει τον άνθρωπο.

Η πραγματική εκπαίδευση δεν είναι μόνο να μαθαίνεις τι να σκέφτεσαι, αλλά πώς να ζεις με ευθύνη, σεβασμό και ανθρωπιά. Ένα παιδί με σωστό χαρακτήρα μπορεί να μάθει τα πάντα.

Ένα παιδί χωρίς παιδεία συμπεριφοράς, ακόμη κι αν έχει γνώσεις, δύσκολα θα μπορέσει να τις χρησιμοποιήσει σωστά.

Η πραγματικότητα δείχνει πως κάτι λείπει. Οι αξίες, ο σεβασμός και η υπευθυνότητα δεν καλλιεργούνται πια με συνέπεια. Οι νέοι μεγαλώνουν συχνά χωρίς καθοδήγηση, χωρίς όρια, χωρίς αίσθηση του τι σημαίνει να ανήκεις σε μια κοινότητα. Έτσι, η αδιαφορία και η επιπολαιότητα καταλήγουν να θεωρούνται φυσιολογικές στάσεις ζωής.

- Τις αργά απογευματινές ώρες, έφηβοι νεαροί συγκεντρώνονται συχνά σε διάφορα πάρκα αναψυχής της πόλης. Εκεί κάθονται σε παρέες, φωνάζουν δυνατά, χρησιμοποιούν απρεπείς εκφράσεις και, πολλές φορές, καταστρέφουν τα ξύλινα καθίσματα και τα κοινόχρηστα σημεία του δήμου – χώρους που προορίζονται για όλους τους πολίτες. Η εικόνα αυτή αφήνει μια αίσθηση αταξίας, παραμέλησης και έλλειψης σεβασμού προς το κοινό καλό.

Θα πρέπει, λοιπόν, να υπογραμμιστεί πως οι νέοι και οι έφηβοι χρειάζεται να καθοδηγούνται προς δραστηριότητες που καλλιεργούν το πνεύμα και το σώμα τους. Η αδιαφορία, η ασκοπία και η έλλειψη προσανατολισμού συχνά οδηγούν σε συμπεριφορές παραβατικές, σε άστατο τρόπο ζωής και, τελικά, σε κοινωνική περιθωριοποίηση. Είναι ευθύνη όλων –γονέων, κηδεμόνων, οικογένειας, σχολείου και κοινωνίας – να στηρίξουν τη νεολαία με θετικά παραδείγματα και ευκαιρίες δημιουργίας.

Υποχρέωση όλων είναι, όπου εντοπίζονται ύποπτες ή ανησυχητικές συμπεριφορές, να αναφέρονται. Στην εποχή μας συμβαίνουν απίστευτα πράγματα, που συχνά ξεπερνούν κάθε λογική.

Δεν αποδέχομαι πλέον τη φράση «παιδιά είναι» δεν πειράζει. Πειράζει — και μάλιστα πολύ. Αν πραγματικά θέλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας, ας φροντίσουμε γι’ αυτό έγκαιρα, με ενδιαφέρον, καθοδήγηση και όρια.

Το «ακαταλόγιστο» και το «απροσδόκητο» αποτελούν πλέον καθημερινά θέματα στα δελτία ειδήσεων. Η αδιαφορία και η ανοχή απέναντι σε προβληματικές συμπεριφορές δεν είναι λύση· είναι η αρχή του προβλήματος. Αν δεν σταθούμε όλοι με υπευθυνότητα απέναντι στη νεολαία, το μέλλον δεν θα φταίει που μας προσπερνά, εμείς θα φταίμε που το αφήσαμε να χαθεί.

Με τιμή

Κωνσταντίνος Ε. Χουρίδης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ & ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ