απο τον "αποξυόμενο" του Λύσιππου του 4ου αιω π.Χ. στον "Ξυλοθράυστην" του Φιλιππότη του 19ου αιω μ.Χ.

ΛΥΣΙΠΠΟΣ - ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ

απο τις λίγες πληροφορίες που διάβασα και συνέλεξα για την σχολή ελλήνων της γλυπτικής του 19ου αιώνα με μεγάλα ονόματα και αξιοθαύμαστα έργα αφήνοντας πίσω τους μια μεγάλη παρακαταθήκη πολιτιστικού ενδιαφέροντος με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κλασικής ελληνικής εποχής να διαιωνίζεται ορατά και στην γλυπτοθήκη και σε δημόσιους χώρους, μεγάλο ενδιαφέρον άντλησε ωστόσο το θέμα του "ξυλοθραύστη" όπου αφήνω έναν μικρό παραλληλισμό στα παρακάτω γραφομενά μου

" Ἡ ἀπαράμιλλη ἑλληνικὴ τέχνη στὸ ἀπόγειο τοῦ καλλιτεχνικοῦ μεγαλείου της μὲ δύο ἰσάξια ἀριστουργήματα ποὺ φανερώνουν ἀδιαμφισβήτητα τὸ ἀρχαιοελληνικὸ πνεῦμα τῆς κλασικῆς και ἑλληνιστικῆς περιόδου. 

Τὸν "ἀποξυόμενο" νὰ ταυτοποιεῖ τὴν ἐνασχόληση τοῦ ἀθλητῆ ἢ μαχητῆ μὲ τὴν καθημερινὴ συνήθεια τὴν "κάθαρση" τοῦ σώματος του καὶ ἀπο τὴν ἄλλη τὸν "ξυλοθραύστη" ἕναν νέο μυώδη ἄντρα νὰ θρυμματίζει τὸν κορμὸ ξύλου μὲ τὰ γυμνά του χέρια καὶ πόδια νὰ ὑποδηλώνει τὴν καθημερινὴ τριβὴ τῶν νέων στὸ θέμα ἐπιβίωσης ποὺ ὡστόσο παραμένει διαχρονικὴ συνήθεια ἀκόμη καὶ στὶς μέρες μας. "

Δύο μεγάλα ἔργα ποὺ ἀντικατροπτίζουν τὴν τελειότητα τοῦ ἀντρικοῦ σώματος σὲ ὅλες τὶς πτυχές του καὶ ἐκφάνσεις τῆς χρονικῆς στιγμῆς, μὲ ιδιάζουσα ἐναρμόνιση, ἡ κάθε ἀναπαράσταση ἀλλὰ μὲ ἔμφαση στὰ χαρακτηριστικὰ τῶν μυϊκῶν ὁμάδων ποὺ ἀντιπροσωπεύει ἡ κάθε μορφή, ἡ μία σὲ στάση ἀνάπαυλας καὶ φροντίδας μὲ τὸ κουρασμένο σῶμα σὲ εὐθυτενῆ στάση νὰ αὐτοφροντίζεται μὲ τὴν στλεγγίδα καὶ στὴν ἄλλη μορφὴ βλέπουμε ἐναν νέο νὰ βρίσκεται στὴν ἀποκορύφωση τῆς δύναμης μὲ τὴν ἔνταση τοῦ στερνοκλειδομαστοειδὴ τῶν πλάγιων κοιλιακῶν καὶ ραχιαίων καὶ τοῦ τρικεφάλου στὸν βραχίονα καθὼς καὶ τὸν δυνατὸ μηριαῖο νὰ προδίδουν τὸ μέγεθος τῆς δύναμης ποὺ ἀσκεῖται ἀπο τον ξυλοθραύστη στὴν προσπαθειά του νὰ σπάσει τὸν κορμό. 

Στην αρχαιότητα οι αθλητές πρίν την προπόνηση στην εισοδό τους στην παλαίστρα αλείβονταν με λάδι έτσι ώστε να αποφεύγονται οι επικίνδυνες λαβές και χτυπήματα ή κλειδώματα και να αποσοβήσουν τυχόν τραύματα. Μετά το πέρας της δραστηριότητας  ο αθλητής καθάριζε το σώμα του απο την σκόνη τον ιδρώτα και το λάδι με το ειδικό χάλκινο εργαλειο στλεγγίδα καθώς έξυναν με αυτό οτιδήποτε είχε κολλήσει στο δέρμα τους.

Το έργο του "Αποξυόμενου" είναι μπρούτζινο (κράμα χαλκού) άγαλμα του Έλληνα γλύπτη Λύσιππου του Κορίνθιου και θεωρείται μεταξύ του 340-330 π.Χ. Πίστευε οτι με τον χαλκό απέδιδε καλύτερα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο μοντέλο του.

 σωζόμενο ρωμαϊκό μαρμάρινο αντίγραφο στο μουσείο Pio-Clementino του Βατικανού

22 αιώνες σχεδόν αργότερα ένας άλλος χαρισματικός  Έλληνας γλύπτης ο Φιλιππότης απο την Τήνο με απίστευτες γλυπτικές ικανότητες  λαξεύει ενα υπέροχο εμβληματικό έργο τέχνης τον "Ξυλοθράυστην" το 1871.

Μια λεπτομερής αναφορά στο γυμνό ανδρικό σώμα που αναπαριστά έναν νέο την στιγμή που θρυμματίζει ένα κορμό ξύλου με χέρια και πόδια.

Το έργο αυτό χρειάστηκε 30 ολοκληρα έτη για να μεταφερθεί απο την γύψινη στην μαρμάρινη όψη του.

Κατασκευάστηκε το 1870 και τελειοποιήθηκε το 1900 καθώς ο δημιουργός του έψαχνε για ανταγωνίσιμες προσφορές οι οποίες δυστυχώς παρέμεναν άκαρπες  μέχρι που τελικά το 1908, ο δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης διπλασίασε την προσφορά και ο γλύπτης δέχτηκε αλλά όχι με ιδιαίτερη χαρά.

βρίσκεται στον κήπο του Ζαππείου απέναντι από το Καλλιμάρμαρο και τοποθετήθηκε στη θέση του το 1908.

Χαρακτηριστικό γνωρισμα των πορτρέτων στους δύο αδριάντες είναι ότι τα προσωπά τους ειναι ξυρισμένα. Δεν έχουν γενειάδα. Δηλώνει την καθαρότητα την φυσική ομορφιά και την νεότητα.

Υιοθετούν και αγαπούν όλα αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν την τελειότητα.

Κωνσταντίνος Χουρίδης ο Ε'

(όπως ειμαι καταγεγραμμένος στο γενεαλογικό δέντρο των Χουριδαιων.)

© 2023 Copyright all rights reserved

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ